Examining the Effect of Occupational Burnout on Job Satisfaction: An Application on Teachers
Mesleki Tükenmişliğin İş Doyumuna Etkisinin İncelenmesi: Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama
Özet Görüntüleme: 22
/ 
PDF İndirme: 36
Anahtar Kelimeler:
Maslach tükenmişlik, Minnesota iş doyumu, öğretmenÖzet
Bu çalışmada öğretmenlerin iş doyumları ile mesleki tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenlerin iş doyumlarının ortalamanın üstünde, tükenmişlik düzeylerinin ise ortalamanın altında olduğu görülmüştür. Maslach tükenmişlik ölçeğinin alt boyutları arasında duygusal tükenme en yüksek iken, duyarsızlaşma en düşük bulunmuştur. Minnesota iş doyumu ölçeğinin alt boyutları arasında içsel doyum en yüksek iken, dışsal doyum en düşük bulunmuştur. Cinsiyete göre yapılan incelemede; öğretmenlerin tükenmişlik algıları kadın ve erkeklere göre farklılaşmazken, erkeklerin iş doyumu algıları kadınlardan daha yüksektir. Yaşa göre yapılan incelemede; 20-30 ve 41-50 yaş aralığındaki öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri, 31-40 yaş aralığındaki öğretmenlerin iş doyumu düzeylerinden daha yüksektir. Ancak Maslach tükenmişlik ölçeği ile yaş grupları arasında anlamlılık belirlenememiştir. Maslach tükenmişliği ve Minnesota iş doyumu algıları; Evli-bekar ve lisans ve lisansüstü eğitim durumuna göre değişmediği bulunmuştur. Mesleki deneyime göre yapılan incelemede 21-30 yıl kıdeme sahip öğretmenlerin tükenmişlik algılarının, 11-20 yıl ve 31 ve üzeri yıl kıdeme sahip öğretmenlerin iş tatmin düzeylerinden daha yüksek olduğu görülmüştür. Ancak Minnesota iş tatmini ölçeğinin mesleki deneyim grupları arasında anlamlılık bulunamamıştır. Eğitim alanında çalışmaktan duydukları memnuniyete göre yapılan incelemede; öğretmenlerin algılarına göre Maslach tükenmişlik algıları açısından memnun olmayanların algıları, memnun olanlardan daha yüksek çıkmıştır. Minnesota iş tatmini algılarında ise memnun olanların algıları, memnun olmayanlardan daha yüksek çıkmıştır. Öğretmenlerin algılarına göre Minnesota iş tatmini algılarında mesleğini isteyerek seçme durumuna göre farklılık bulunmamıştır. Ancak mesleğini isteyerek seçme durumuna göre Maslach tükenmişlik algılarında farklılık bulunmuştur. Bu farklılık mesleğini isteyerek seçmeyenlerin lehine olmuştur. Öğretmenlerin Maslach tükenmişlik algılarında, işinden istifa etmeyi düşünmeyenlerin algıları, düşünenlerden daha yüksek bulunmuştur. Minnesota iş tatmini algılarında, işinden istifa etmeyi düşünmeyenlerin algıları, düşünenlerden daha yüksek bulunmuştur. Çalışmada öğretmenlerin Minnesota İş Tatmini genel boyutları ile Maslach Tükenmişliği arasında orta düzeyde negatif ilişki bulunmuştur. Ayrıca öğretmenlerin Maslach tükenmişlik algılarının Minnesota iş tatmini algılarını negatif yönde anlamlı bir şekilde yordadığı anlaşılmıştır. Başka bir deyişle, Maslach tükenmişlik boyutunda 100 birimlik bir artış, Minnesota iş tatmini algılarını %69,5 oranında azaltmaktadır.
Referanslar
Atmaca, Ç. (2017). A burning issue among English teachers: Reflections of in-service teachers on job satisfaction and burnout’, International Association of Research in Foreign Language Education and Applied Linguistics. ELT Research Journal, 15-22.
Cao, J., Dai, T., Dong, H., Chen, J., & Fan, Y. (2024). Research on the mechanism of academic stress on occupational burnout in chinese universities. Scientific Reports, 14(1). https://doi.org/10.1038/s41598-024-62984-2
Chen, W., Zhou, S., Zheng, W., & Wu, S. (2022). Investigating the relationship between job burnout and job satisfaction among chinese generalist teachers in rural primary schools: a serial mediation model. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(21), 14427. https://doi.org/10.3390/ijerph192114427
Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 25-35.
Hameli, K., Çollaku, L., & Ukaj, L. (2024). The impact of job burnout on job satisfaction and intention to change occupation among accountants: the mediating role of psychological well-being. Industrial and Commercial Training, 56(1), 24-40. https://doi.org/10.1108/ict-06-2023-0040
Kara, S. (2020). Investigation of job satisfaction and burnout of visual arts teachers. International Journal of Research in Education and Science, 160–171.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karavasilis, G. (2019). Work satisfaction or burnout and their impact on innovative work behavior of Greek teachers. Journal of Contemporary Education Theory & Research, 3–10.
Maslach, C. (2003). Job burnout: New directions in research and intervention. Curr. Dir. Psychol. Sci. , 189–192.
Papastylianou, A., Kaila, M., & Polychronopoulos, M. (2009). Teachers’ burnout, depression, role ambiguity and conflict. Social Psychology of Education, 295–314.
Peng, J., Li, D., Zhang, Z., Tian, Y., Miao, D., Xiao, W., … & Zhang, J. (2014). How can core self-evaluations influence job burnout? the key roles of organizational commitment and job satisfaction. Journal of Health Psychology, 21(1), 50-59. https://doi.org/10.1177/1359105314521478
Platsidou, M., & Agaliotis, I. (2008). Burnout, Job Satisfaction and Instructional Assignment‐related Sources of Stress in Greek Special Education Teachers. International Journal of Disability, Development and Education, 61–76.
Sangganjanavanich, V. and Balkin, R. (2013). Burnout and job satisfaction among counselor educators. The Journal of Humanistic Counseling, 52(1), 67-79. https://doi.org/10.1002/j.2161-1939.2013.00033.x
Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Tabachnick, B., & Fidell, L. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston : Pearson.
Türkçapar, Ü. (2012). Beden eğitimi öğretmenlerinin farklı değişkenler açısından iş doyumu düzeylerinin incelenmesi. GEFAD, 335-345.
Xu, L., Li, X., Sun, C., Sun, B., & Li, W. (2022). Relationship between professional identity, career satisfaction, value of competence and growth, and job burnout: a cross‐sectional study of primary and secondary school teachers in china. Psychology in the Schools, 60(4), 1234-1248. https://doi.org/10.1002/pits.22828
Zang, L. and Chen, Y. (2022). Relationship between person-organization fit and teacher burnout in kindergarten: the mediating role of job satisfaction. Frontiers in Psychiatry, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2022.948934
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Yönetim ve Eğitim Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
