İlkokullarda Öğretmen-Yönetici Çatışmaları ve Çözüm Yöntemleri
İlkokullarda Öğretmen-Yönetici Çatışmaları ve Çözüm Yöntemleri
Özet Görüntüleme: 107
/ 
PDF İndirme: 69
Anahtar Kelimeler:
Çatışma, çatışmanın çözümü, öğretmen, yöneticiÖzet
Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda öğretmen-yönetici arasında yaşanan çatışma türlerini, çatışmaların temel nedenlerini ve çatışma çözümünde izlenen çözüm yöntemlerini öğretmenlerin görüşlerine göre incelemektir. Durum çalışması yöntemiyle gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde görev yapan 14 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerle tematik analiz yapılmış ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen ve yöneticiler arasında özellikle velilerden kaynaklanan çatışmalar yaşandığı ancak iletişimin en önemli çözüm kaynağı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin yönetici algısına göre; yöneticinin sorumluluk sahibi, karizmatik ve vicdanlı olmasını; babacan tavırlar sergilemesini, vicdanlı olmasını, iletişim gücünün yüksek olmasını ve yönetim becerisine sahip olmasını; veli ve öğretmen arasında köprü olmasını ve yönetim becerisine sahip olmasını önemsediklerini belirtmişlerdir. Çatışma nedenlerinde ise yöneticilerin hoşgörüsüz davrandığı, kayırmacılık yaptığı, empati kurmadıkları, dedikodu yapıldığı ve tutarsız davranışlar sergilediklerini belirtmişlerdir. Yine velilerden gelen yersiz şikâyetlerin çatışmalara neden olabildiği, 4+4+4 sisteminden kaynaklı sorunlardan kaynaklandığı, yetersiz ekonomik kaynaklar ile siyasi görüş ayrılıkları çatışma nedeni olarak ortaya çıkmıştır. Çatışma türlerinde ise yöneticilerin sözel saldırıda bulunduğu, mobbing uyguladığı, gereksiz durumlar karşısında sert uyarı yaptığı ve öğretmenleri performans notu ile tehdit ettiği kendilerini görmezden geldiği ortaya çıkmıştır. Çatışma çözümünde çözüm odaklı yaklaşım ve karşılıklı iletişimin çözüm yöntemleri olduğu, yazılı/sözlü kuralların varlığının disiplin açısından önemli olduğu ve yöneticilerin özellikle idari konularda gerekli eğitimleri almaları gerektiği tespit edilmiştir. Çatışmanın öğretmen üzerine etkisi olarak moral bozukluğu, kötü hissetme, migren benzeri sağlık problemleri, aile yaşantısına olumsuz etkileri, performans kaybı ve gergin hissetme sonuçları ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin yöneticilerden beklentilerinde ise etkin iletişim kurmaları, saygı çerçevesinde yaklaşmaları, tarafsız olmaları, yöneticiyle sohbet edebilmeleri, örgüt ilişkilerinin şeffaflık ilkesine göre yapmaları ve liyakate göre seçilmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlara göre uygulayıcı ve araştırmacılara öneriler getirilmiştir.
Referanslar
Adhiambo, R. A., & Enose, M. S. (2011). Assessment of conflict management and resolution in public secondary schools in Kenya: A case study of Nyakach District. Educational Research, 1074- 1088.
Ateş, Ö. T. (2005). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Yöneticilerin Öğretmenlerle İletişim Tarzları (Kırıkkale İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale : Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydın, A. (2010). Eğitim Sevgidir. Ankara: Pegem Akademi.
Aydın, M. (2005). Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
Balaban, J. (2000). Temel Eğitimde Öğretmenlerin Stres Kaynakları Ve Başa Çıkma Teknikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 188-195.
Bano, H., Ashraf, S., & Zia, S. (2013). Conflict: factors and resolution strategies adopted by administrators of schools for visually impaired students. Mediterranean Journal of Social Sciences, 405-408.
Bowen, G. (2009). Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Nitel Araştırmalar Dergisi, 27-40.
Çatakdere, K. (2014). Öğretmen Algılarına Göre İlköğretim Kurumları (İlkokul-Ortaokul) Yöneticilerinin Çatışma Yönetimi Stratejileri İle Örgüt İklimi Arasındaki İlişki (İzmir İli Bayındır-Tire İlçeleri Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Okan Üniversitesi.
Çınar, O. (2015). Okul müdürlerinin iletişim sürecindeki etkililiği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1-10.
Demirkaya, Y. (2012). Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetimi Stratejileri ve İletişim Tarzlarına Yönelik Öğretmen Algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Burdur: Mehmet Akif Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Erdoğan, İ. (2014). Eğitim ve Okul Yönetimi. İstanbul: Alfa yayım.
Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
Erol, E. (2009). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Çatışma Yönetimi Stratejileri ve Bu Çatışma Yönetimi Stratejilerinin Öğretmenlerin Stres Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak : Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Genç, O. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin çatışma çözme stratejilerinin öğretmen performansı üzerindeki etkisi (Gebze ilçesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya : Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kapıcı, S. (2015). Eğitim Örgütlerinde Çatışma ve Çatışma Yönetimi Üzerine Bir Araştırma: İzmir Balçova Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karip, E. (2015). Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Kırçan, E. (2009). İlköğretim Okulları Yöneticilerinin Çatışmayı Yönetmede Kullandıkları Çatışma Yönetimi Stratejileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya : Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Koçak, S. (2012). Öğretmenler Arası Çatışmalar İle Okul Müdürü - Öğretmen Çatışmalarında Kullanılan Yöntemlerin ve Etkililik Düzeylerinin Karşılaştırılması (Uşak İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Levent, F. (2005). Sınıf öğretmenlerinin velilerle yaşadıkları bireylerarası çatışmaları yönetme stilleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi.
Makaye, J., & Ndofirepi, A. (2012). Conflict resolution between heads and teachers: the case of 4 schools in Masvingo Zimbabwe. Greener Journal of Educational Research, 105 – 110.
Msila, V. (2012). Conflict management and school leadership. J Communication, 25-34.
Oboegbulem, A., & Alfa, I. (2013). Conflict resolution strategies in non-government secondary schools in Benue State, Nigeria. US-China Education Review, 91-102.
Okotoni, O., & Okotoni, A. (2003). Conflict management in secondary schools in Osun State, Nigeria. Nordic Journal of African Studies, 23-38.
Olubunmi, A. (2014). School management assessment of teachers in secondary schools in Ondo State. Journal of Education & Practice, 124-128.
Ramani, K., & Zhimin, L. (2010). A survey on conflict resolution mechanisms in public secondary schools: A case of Nairobi province, Kenya. Educational Research and Reviews, 242-256.
Salleh, M. (2013). Investigating the best practice of teachers in conflict management, Mara education institutions, Malaysia. Journal of Education and Practice, 1-6.
Sarpkaya, R. (2002). Eğitim Örgütlerinde Çatışma Yönetimi ve Bir Örnek Olay. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 414-429.
Selçuk, Z., Kayılı, H., & Okut, L. (2003). Çoklu Zeka Uygulamaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Şahin, A. (2007). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Kişiler arası İletişim Becerileri ve Çatışma Yönetimi Stratejileri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tekkanat, D. (2009). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Çatışma Yönetiminde Kullandıkları İletişim Tarzlarına İlişkin Öğretmen Algıları (Edirne İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya : Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Turan, S., & Aktan, D. (2008). Okul Hayatında Var Olan Ve Olması Düşünülen Sosyal Değerler. Journal of Turkish Educational Sciences, 1-16.
Türnüklü, A., Şahin, İ., & Öztürk, N. (2002). İlköğretim Okullarında, Öğrenci, Öğretmen, Okul Yöneticisi ve Velilerin Çatışma Çözüm Stratejileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetim, 574-597.
Uchendu, C. C., Anijaobi-Idem, F. N., & Odigwe, F. N. (2013). Conflict management and organizational performance in secondary schools in Cross River State, Nigeria. Research Journal in Organizational Psychology & Educational Studies, 67-71.
Yavuzyılmaz, C. (2008). Ortaöğretim Kurumları Yöneticilerinin Liderlik Özelliklerinin Çatışma Yönetimini Yönetme Düzeylerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Zembat, R. (2012). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Yöneticisi, Meslektaşları ve Aileler Bağlamında Algıladıkları Çatışma Durumlarının İncelenmesi (Marmara Üniversitesi). Eğitim ve Bilim, 163-175.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Yönetim ve Eğitim Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
