An Investigation of Organizational Presenteeism Among Teachers
Öğretmenler Arasında Örgütsel Presenteeism’in İncelenmesi


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15778285Anahtar Kelimeler:
Öğretmen, örgütsel presenteeism, presenteeismÖzet
Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin algıladıkları örgütsel presenteeism (işte bulunmama) düzeylerini belirlemek ve bu düzeylerin demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Nicel araştırma yöntemine dayalı olarak yürütülen bu çalışma, Adıyaman il merkezinde görev yapan toplam 174 öğretmenden elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu ile Uslukaya, Demirtaş ve Alanoğlu (2022) tarafından geliştirilen ve üç alt boyuttan oluşan Örgütsel Presenteeism Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizi kapsamında normallik testleri, bağımsız örneklem t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin genel presenteeism düzeylerinin orta düzeyde olduğu, özellikle çevresel faktörlerin bireysel ve örgütsel faktörlere göre daha yüksek algılandığı belirlenmiştir. Cinsiyet, medeni durum ve eğitim durumu değişkenlerine göre presenteeism düzeylerinde anlamlı bir farklılık bulunmazken; yaş ve mesleki deneyim değişkenlerine göre bazı alt boyutlarda anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Özellikle 31–40 yaş arası ve 11–15 yıl deneyime sahip öğretmenlerin presenteeism algılarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Korelasyon analizleri ise alt boyutlar arasında anlamlı pozitif ilişkiler olduğunu ortaya koymuştur. Araştırma sonuçları, eğitim kurumlarında öğretmenlerin hasta olduklarında dahi işe gelme davranışlarının çeşitli bireysel, kurumsal ve çevresel etkenlerle şekillendiğini göstermektedir. Bu bağlamda, öğretmen sağlığını önceleyen politikaların oluşturulması ve işyeri kültürünün bu yönde yeniden yapılandırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Referanslar
Abasilim, U. D., Salau, O. P., & Falola, O. H. (2015). Toward an understanding of presenteeism and its effects in the workplace. Journal of Public Administration & Management, 1(1), 74–85.
Akdoğan, A., Bayram, A., & Harmancı, Y. K. (2018). Algılanan örgütsel adalet ve işte var olamama (presenteeism) ilişkisinde stresin aracı rolü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 197–211.
Allemann, A., Siebenhüner, K., & Hämmig, O. (2019). Predictors of presenteeism among hospital employees—a cross-sectional questionnaire-based study in switzerland. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 61(12), 1004-1010. https://doi.org/10.1097/jom.0000000000001721
Ammendolia, C., Côté, P., Cancelliere, C., Cassidy, J., Hartvigsen, J., Boyle, E., … & Amick, B. (2016). Healthy and productive workers: using intervention mapping to design a workplace health promotion and wellness program to improve presenteeism. BMC Public Health, 16(1). https://doi.org/10.1186/s12889-016-3843-x
Avcı, N. (2023). Örgütsel sinizm, örgütsel sessizlik, işte sözde var olma ve sessiz istifa arasındaki ilişkiler: İstanbul Maltepe Belediyesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 14(39), 968–989.
Baker‐McClearn, D., Greasley, K., Dale, J., & Griffith, F. (2010). Absence management and presenteeism: The pressures on employees to attend work and the impact of attendance on performance. Human Resource Management Journal, 20(3), 311–328.
Çelik, M., & Durmuş, A. (2024). İş performansında presenteizmin etkisi: İş yerinde mutluluğun aracılık rolü. Mevzu–Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 1027–1064.
Çiftçi, B. (2010). İşte var ol(ama)ma sorunu ve işletmelerin uygulayabileceği çözüm önerileri. Çalışma ve Toplum, 1(24), 153–174.
Dewa, C. S., McDaid, D., & Ettner, S. L. (2007). An international perspective on worker mental health problems: Who bears the burden and how are costs addressed? Canadian Journal of Psychiatry, 52(6), 346–356.
Dietz, C., & Scheel, T. (2017). Leadership and presenteeism among scientific staff: The role of accumulation of work and time pressure. Frontiers in Psychology, 8, 1885. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.01885
Ferreira, P., Barros, A., Pereira, N., Marques‐Pinto, A., & Simão, A. (2021). How presenteeism shaped teacher burnout in cyberbullying among students during the covid-19 pandemic. Frontiers in Psychology, 12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.745252
Gilbreath, B., & Karimi, L. (2012). Supervisor behavior and employee presenteeism. International Journal of Leadership Studies, 7(1), 114–131.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education Limited.
Johns, G. (2010). Presenteeism in the workplace: A review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 31(4), 519–542. https://doi.org/10.1002/job.630
Karagöz, Ş., & Bektaş, M. (2020). Presenteeism’in tükenmişliğe etkisi: Bir alan araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(4), 385–401.
Karanika-Murray, M., Pontes, H. M., Griffiths, M. D., & Biron, C. (2015). Sickness presenteeism determines job satisfaction via affective-motivational states. Social Science & Medicine, 139, 100–106.
Kinman, G., & Wray, S. (2018). Presenteeism in academic employees—Occupational and individual factors. Occupational Medicine, 68(1), 46–50. https://doi.org/10.1093/occmed/kqx191
Lack, D. M. (2011). Presenteeism revisited: A comprehensive review. AAOHN Journal, 59(2), 77–91.
Li, Y., Wu, J., Liu, X., Zhang, J., Zhong, X., & He, L. (2023). Latent profile analysis and influence factors study of presenteeism among icu nurses in china. Frontiers in Psychology, 14. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1259333
Lohaus, D., & Habermann, W. (2019). Presenteeism: A review and research directions. Human Resource Management Review, 29(1), 43–58.
Oluyemi, J. A., Adejoke, J. A., & Deborah, A. (2019). Presenteeism in workplaces and its implications on employees’ health: Experiences of bankers in the Nigerian banking sector. Journal of Language, Technology & Entrepreneurship in Africa, 10(1), 82–93.
Öztürk, Y., & Öztürk, A. (2023). İş güvencesizliği algısının presenteizm düzeyine etkisinde duygusal tükenmişliğin aracı rolü: Turizm sektörü çalışanlarına yönelik bir araştırma. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 11(3), 2401–2417.
Prater, T., & Smith, K. (2011). Underlying factors contributing to presenteeism and absenteeism. Journal of Business & Economics Research, 9(6), 1–14.
Rantanen, I. and Tuominen, R. (2010). Relative magnitude of presenteeism and absenteeism and work-related factors affecting them among health care professionals. International Archives of Occupational and Environmental Health, 84(2), 225-230. https://doi.org/10.1007/s00420-010-0604-5
Rhodes, S. M., & Collins, S. K. (2015). The organizational impact of presenteeism. Radiology Management, 37(5), 27–32.
Song, I. (2024). Prevalence and risk factors of presenteeism during the covid-19 pandemic in korea: analysis of population-based panel data. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 37(6), 617-629. https://doi.org/10.13075/ijomeh.1896.02490
Şeremet, G. G., Öztürk, Z., & Yılık, P. (2023). Sağlık çalışanlarının presenteizm (işte var olmama) algıları ile motivasyonları arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(2), 1342–1358.
Şimşek, A., & Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
Uslukaya, A., Demirtaş, Z., & Alanoğlu, M. (2022). Perceived-teacher presenteeism scale: A scale development study. International Journal of Assessment Tools in Education, 848–866.
Widera, E., Chang, A., & Chen, H. L. (2010). Presenteeism: A public health hazard. Journal of General Internal Medicine, 25, 1244–1247.
Yılmaz, S., & Söyük, S. (2024). Literatürde tartışmalı bir kavram: Presenteeism. Sağlık Akademisi Kastamonu, 9(1), 196–215.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Yönetim ve Eğitim Bilimleri Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.